Sunday, September 28, 2008

72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങള്‍

ദക്ഷിണേന്ത്യന്‍ സംഗീതത്തിലെ അടിസ്ഥാന രാഗങ്ങളായി കണക്കാക്കുന്നത് 72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങളെയാണ്. എന്തു മാനദണ്ഡം ഉപയോഗിച്ചാണു വെങ്കിടമഖി ചതുര്‍ദണ്ഡീപ്രകാശികയില്‍ ഇങ്ങനെ 72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങളെ ലിസ്റ്റ് ചെയ്തിരിക്കുന്നത് എന്ന് പലര്‍ക്കും സംശയമുണ്ടാകാം. 72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങള്‍ ഉണ്ടെന്നല്ലാതെ ഈ 72 എന്ന മാജിക്-നംബര്‍ എങ്ങിനെ വന്നുവെന്നതിന്റെ വിശദീകരണം ഒരു സംഗീതഗ്രന്ഥത്തിലും ഞാന്‍ കണ്ടിട്ടില്ല. 72ന്റെ പിന്നിലുള്ള കണക്കാണ് ഈ ലേഖനം.


                        Image courtsey : Hindu

എല്ലാ ഏഴു സ്വരങ്ങളും ക്രമമായി, ആവര്‍ത്തിക്കാതെ, ആരോഹണത്തിലും അവരോഹണത്തിലും വരുന്ന രാഗങ്ങളെയാണ് മേളകര്‍ത്താരാഗം അല്ലെങ്കില്‍ ജനകരാഗമെന്ന് പറയുന്നത്. ഇവക്കെല്ലാം താഴെ പറയുന്ന ലക്ഷണമാണുള്ളത്:


       ആരോഹണം :        സരിഗമപധനിസ
       അവരോഹണം :        സനിധപമഗരിസ


നമ്മള്‍ “സരിഗമപധനി“യെ സപ്ത(7)സ്വരങ്ങള്‍ എന്നു പറയുന്നുവെങ്കിലും ദക്ഷിണേന്ത്യന്‍ സംഗീതത്തില്‍ ശരിക്കും 16 സ്വരങ്ങള്‍ ഉണ്ട്. ‘സ’യും ‘പ’യും ഒഴികെ ബാക്കിയുള്ള അഞ്ച് സ്വരങ്ങള്‍ക്കും ഒന്നില്‍ കൂടുതല്‍ വകഭേദങ്ങള്‍ ഉണ്ട്:


        ഷഡ്ജം
രി        ഋഷഭം (3 തരം - രി1, രി2, രി3)
        ഗാന്ധാരം (3 തരം - ഗ1, ഗ2, ഗ3)
        മധ്യമം (2 തരം - മ1, മ2)
രി        പഞ്ചമം
        ധൈവതം(3 തരം - ധ1, ധ2, ധ3)
നി        നിഷാദം(3 തരം - നി1, നി2, നി3)


ഈ വകഭേദങ്ങളെ താഴെ പറയുന്ന വിധം നാമകരണം ചെയ്തിരിക്കുന്നു:


രി1        ശുദ്ധ ഋഷഭം
രി2        ചതുശ്രുതി ഋഷഭം
രി3        ഷഡ്ശ്രുതി ഋഷഭം
ഗ1        ശുദ്ധ ഗാന്ധാരം
ഗ2        സാധാരണ ഗാന്ധാരം
ഗ3        അന്തര ഗാന്ധാരം
മ1        ശുദ്ധ മധ്യമം
മ2        പ്രതി മധ്യമം
ധ1        ശുദ്ധ ധൈവതം
ധ2        ചതുശ്രുതി ധൈവതം
ധ3        ഷഡ്ശ്രുതി ധൈവതം
നി1        ശുദ്ധ നിഷാദം
നി2        കൈശികി നിഷാദം
നി3        കാകളി നിഷാദം



ലോകത്തെങ്ങുമുള്ള മറ്റു സംഗീതവ്യവസ്ഥകളില്‍ (ഹിന്ദുസ്താനി, പാശ്ചാത്യം) 12 സ്വരങ്ങള്‍ മാത്രമുള്ളപ്പോള്‍ ദക്ഷിണേന്ത്യന്‍ സംഗീതത്തില്‍ മാത്രം 16 സ്വരങ്ങള്‍ വന്നതെങ്ങിനെയാണെന്നു നോക്കാം. താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്ന സമവാക്യങ്ങളാണ് ഇതിനടിസ്ഥാനം:


       രി2 = ഗ1
       രി3 = ഗ2
       ധ2 = നി1
       ധ3 = നി2


അതായത് ഒരേ ശ്രുതിയിലുള്ള സ്വരസ്ഥാനങ്ങളെ ചിലപ്പോള്‍ ‘രി’ യെന്നോ മറ്റു ചിലപ്പോള്‍ ‘ഗ’ യെന്നോ പാടാവുന്നതാണ്. അതുപോലെ തന്നെ ‘ധ’ യുടേയും ‘നി’ യുടേയും കാര്യം. പോരെ പുകില്? ദക്ഷിണേന്ത്യന്‍ സംഗീതത്തിനു മാത്രം അവകാശപ്പെട്ട രാഗവൈവിധ്യങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനമാണ് ഈ സവിശേഷത!


                        Image courtsey : Hindu

ഈ സമവാക്യങ്ങള്‍ ഉപയോഗിച്ച് നമുക്ക് മേല്‍പ്പറഞ്ഞ 16 സ്വരങ്ങളെ ശ്രുതിയുടെ ആരോഹണക്രമത്തില്‍ താഴെക്കാണുന്ന വിധം 12 നിരപ്പുകളിലായി ക്രമത്തില്‍ ലിസ്റ്റു ചെയ്യാം.



രി1
രി2 ഗ1
രി3 ഗ2
ഗ3
മ1
മ2

ധ1
ധ2 നി1
ധ3 നി2
നി3


ഇതനുസരിച്ച് “രിഗ” എന്ന് ആരോഹണമായി (‘രി’ താഴ്ന്ന ശ്രുതിയിലും ‘ഗ’ ഉയര്‍ന്ന ശ്രുതിയിലും) എത്ര തരത്തില്‍ പാടാം എന്നു നമുക്കു കണക്കു കൂട്ടാം:


1) രി1ഗ1
2) രി1ഗ2
3) രി1ഗ3
4) രി2ഗ2
5) രി2ഗ3
6) രി3ഗ3


അതായത് ‘രിഗ’ എന്ന് ആരോഹണമായി 6 തരത്തില്‍ പാടാം. ഇതേ പോലെ വകഭേദങ്ങളുള്ള ‘ധനി’ യേയും ഇതുപോലെ 6 തരത്തില്‍ പാടാം. ‘മ’ രണ്ടു തരം. ‘സ’ യും ‘പ’യും ഒരോ തരം മാത്രം.


സ (1 തരം)
രിഗ (6 തരം)
മ (2 തരം)
പ (1 തരം)
ധനി (6 തരം)


അങ്ങനെയാവുമ്പോള്‍ “സരിഗമപധനി“ എന്ന് ആരോഹണമായി 1 * 6 * 2 * 1 * 6 = 72 തരത്തില്‍ വരാവുന്നതാണ്. (see "Fundamental Counting Principle"). ഇങ്ങനെയാണ് 72 മേളകര്‍ത്താ രാഗങ്ങള്‍ ഉടലെടുത്തത്.

എല്ലാ സ്വരങ്ങളും താഴ്ന്ന ശ്രുതിയില്‍ (“സ രി1 ഗ1 മ1 പ ധ1 നി1“) ഉള്ള നംബര്‍-1 ‘കനകാഗി‘ തുടങ്ങി എല്ലാ സ്വരങ്ങളും ഉയര്‍ന്ന ശ്രുതിയില്‍ (“സ രി3 ഗ3 മ2 പ ധ3 നി3“) ഉള്ള ‘രസികപ്രിയ‘ അവസാന നംബര്‍-72 ആയി വരുന്ന സമ്പൂര്‍ണ്ണ പട്ടിക താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നു:


1. കനകാംഗി
2. രത്നാംഗി
3. ഗാനമൂര്‍ത്തി
4. വനസ്പതി
5. മാനവതി
6. താനരൂപി
7. സേനാവതി
8. ഹനുമതോടി
9. ധേനുക
10. നാടകപ്രിയാ
11. കോകിലപ്രിയ
12. രൂപവതി
13. ഗായകപ്രിയ
14. വാകുളാഭരണം
15. മായാമാളവഗൗള
16. ചക്രവാകം
17. സൂര്യകാന്തം
18. ഹാടകാംബരി
19. ഝങ്കാരധ്വനി
20. നഠഭൈരവി
21. കീരവാണി
22. ഖരഹരപ്രിയ
23. ഗൗരിമനോഹരി
24. വരുണപ്രിയ
25. മാരരഞ്ജിനി
26. ചാരുകേസി
27. സാരസാംഗി
28. ഹരികാംബോജി
29. ധീരശങ്കരാഭരണം
30. നാഗനന്ദിനി
31. യാഗപ്രിയ
32. രാഗവര്‍ദ്ധിനി
33. ഗാംഗേയഭൂഷണി
34. വാഗധീശ്വരി
35. ശൂലിനി
36. ചലനാട്ട
37. സാലഗം
38. ജലാര്‍ണ്ണവം
39. ഝാലവരാളി
40. നവനീതം
41. പാവനി
42. രഘുപ്രിയ
43. ഗവാംബോധി
44. ഭവപ്രിയ
45. ശുഭപന്തുവരാളി
46. ഷഡ്വിധമാര്‍ഗ്ഗിണി
47. സുവര്‍ണ്ണാംഗി
48. ദിവ്യമണി
49. ധവളാംബരി
50. നാമനാരായണി
51. കാമവര്‍ദ്ധിനി
52. രാമപ്രിയ
53. ഗമനശ്രമ
54. വിശ്വംബരി
55. ശ്യാമളാംഗി
56. ഷണ്മുഖപ്രിയ
57. സിംഹേന്ദ്രമധ്യമം
58. ഹൈമവതി
59. ധര്‍മ്മവതി
60. നീതിമതി
61. കാന്താമണി
62. ഋഷഭപ്രിയ
63. ലതാംഗി
64. വാചസ്പതി
65. മേചകല്യാണി
66. ചിത്രാംബരി
67. സുചരിത്ര
68. ജ്യോതിസ്വരൂപിണി
69. ധാതുവര്‍ദ്ധിനി
70. നാസികാഭൂഷണി
71. കോസലം
72. രസികപ്രിയ

എല്ലാസ്വരങ്ങളും ക്രമമായി, ആവര്‍ത്തിക്കാതെ, ആരോഹണത്തിലും അവരോഹണത്തിലും വരുന്നുവെന്നതു മാത്രമാണ് ഇവയുടെ പൊതു ലക്ഷണം. മറ്റുരാഗങ്ങളെ ഈ ജനകരാഗങ്ങളുടെ ജന്യരാഗങ്ങളായി കണക്കാക്കുന്നത് അവയുടെ സ്വരസ്ഥാനം എളുപ്പത്തില്‍ കണ്ടുപിടിക്കുന്നതിനും, ഓര്‍മ്മിച്ചുവക്കുന്നതിനും വേണ്ടിയുള്ള ഒരു വര്‍ഗ്ഗീകരണം മാത്രമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന് മോഹനരാഗത്തിന്റെ അരോഹണം “സ രി ഗ പ ധ സ” എന്നാണെന്ന് നമുക്കറിയാം. മോഹനം മേളം-28 ആയ ഹരികാംബോജിയുടെ ജന്യമായാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഹരികാംബോജിയുടെ ആരോഹണം “സ രി2 ഗ3 മ1 പ ധ2 നി2 സ” എന്നാണ്. അതിനാല്‍ മോഹനത്തിന്റെ സ്വരസ്ഥാനങ്ങള്‍ “സ രി2 ഗ3 പ ധ2 സ” ആണെന്നു എളുപ്പത്തില്‍ ഓര്‍മ്മിച്ചു വക്കാം. പല ജന്യരാഗങ്ങളും അവയുടേ തന്തപ്പിടിയായി കണക്കാക്കുന്ന ജനകരാഗത്തേക്കാള്‍ മുന്‍പു തന്നെ കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടവയും കൂടുതല്‍ പ്രചാരത്തിലുള്ളവയുമാണെന്നതാണ് സത്യം!


                        Image courtsey : Hindu

ജനകരാഗത്തിന്റെ സന്തതികളായ ജന്യരാഗങ്ങളെ പറ്റി പറയുമ്പോള്‍ ചില തലതെറിച്ച സന്താനങ്ങളെ പറ്റി പറയാതെ വയ്യ! സാധാരണയായി ഒരു ജന്യരാഗത്തിന്റെ സ്വരങ്ങള്‍ അതിന്റെ ജനകരാഗ സ്വരങ്ങളുടെ ഉപഗണം(sub set) ആയിരിക്കും. ഇത്തരം ജന്യരാഗങ്ങളെ ഉപാംഗരാഗങ്ങള്‍ എന്നു പറയുന്നു. മുകളില്‍ കൊടുത്ത മോഹനം ഉപാംഗരാഗത്തിന് ഉദാഹരണമാണ്. എന്നാല്‍ ചില ജന്യരാഗങ്ങളില്‍ അതിന്റെ ജനകരാഗത്തിലില്ലാത്ത ചില അന്യസ്വരങ്ങള്‍ അനുവദനീയമാണ്. അത്തരം രാഗങ്ങളെ ഭാഷാംഗരാഗങ്ങള്‍ എന്നു പറയുന്നു. ഉദാഹരണമായി ഭാഷാംഗരാഗമായ ബിലഹരിയില്‍ അതിന്റെ ജനകരാഗമായ ശങ്കരാഭരണത്തിലില്ലാത്ത ‘നി2’ ചില സഞ്ചാരങ്ങളില്‍ അനുവദനീയമാണ്.

മേളകര്‍ത്താരാഗത്തിന്റെ ക്രമസംഖ്യ കണ്ടു പിടിക്കാനുള്ള ഒരു സൂത്രപ്പണിയാണ് കപടയാദി വിശേഷണം. പരല്‍പ്പേരിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ രാഗത്തിന് പേര് നല്‍കി പേരില്‍ നിന്നുതന്നെ രാഗത്തിന്റെ ക്രമസംഖ്യ കണ്ടുപിടിക്കാവുന്നതാണ്. ചിലപ്പോള്‍ ഈ വിശേഷണം ഉപയോഗിക്കാറില്ല. ഉദാഹരണമായി ‘മേചകല്യാണി’ എന്നതിനുപകരം ‘കല്യാണി’ എന്നു മാത്രമാണ് എല്ലാവരും പറയുന്നത്. രാഗങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന പേരുകള്‍ തന്നെ ദീക്ഷിതര്‍ ബാണിയില്‍ പാടെ വ്യത്യസ്തമാണെന്നതും മനസ്സില്‍ വെക്കുക.

31 comments:

കിഷോർ‍:Kishor said...

ദക്ഷിണേന്ത്യന്‍ സംഗീതത്തിലെ അടിസ്ഥാന രാഗങ്ങളായി കണക്കാക്കുന്നത് 72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങളെയാണല്ലോ. എന്തു മാനദണ്ഡം ഉപയോഗിച്ചാണു വെങ്കിടമഖി ചതുര്‍ദണ്ഡീപ്രകാശികയില്‍ ഇങ്ങനെ 72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങളെ ലിസ്റ്റ് ചെയ്തിരിക്കുന്നത് എന്ന് പലര്‍ക്കും സംശയമുണ്ടാകാം. 72 എന്ന മാജിക്-നംബര്‍ എങ്ങിനെ വന്നുവെന്ന് വിവരിക്കുന്നു.

Kiranz..!! said...

കൊടു കൈ കിഷോറേ..!

ആരവിടെ..വിക്കിയളിയൻ വരാൻ പറയൂ..!

അഭിലാഷങ്ങള്‍ said...

നന്ദി, കിഷോര്‍...

കിഷോർ‍:Kishor said...

:-)
താങ്ക്സ്!

ശ്രീ said...

നല്ല പോസ്റ്റ്! വളരെ നന്ദി, മാഷേ.
:)

[ nardnahc hsemus ] said...

കിഷോര്‍!
പറഞ്ഞിരിയ്ക്കുന്ന ‘സംഗതി‘കളൊക്കെ ഭേഷായിട്ടുണ്ട്!
തുടരുക.

കിഷോര്‍കുമാറെന്ന പേരുതന്നെ സംഗീതത്തില്‍ താല്പര്യമുള്ള മാതാപിതാക്കളെ സൂചിപ്പിയ്ക്കാനാവുന്നു.. പോസ്റ്റില്‍ പറയുന്ന പാണ്ഡിത്യം വന്ന വഴി അതാണോ? :)

(ഈ പോസ്റ്റ് രാഗകൈരളിയില്‍ പോസ്റ്റേണ്ടതായിരുന്നില്ലെ?)

Umesh::ഉമേഷ് said...

എന്തുകൊണ്ടു് 72 മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുന്നു എന്ന കണക്കു് ഞാന്‍ ഒരിക്കല്‍ ഒരു കമന്റായി എഴുതിയിരുന്നു. സീയെസ്സിന്റെ ആ ലേഖനവും വളരെ നല്ലതായിരുന്നു.

കടപയാദിയെപ്പറ്റി ഈ വിക്കി ലേഖനത്തില്‍ ഉണ്ടു്. അതിനെ അടിസ്ഥാനമാകി ഞാന്‍ കുറേ പോസ്റ്റുകളും എഴുതിയിട്ടുണ്ടു്: 1, 2, 3.

ചില തെറ്റുകള്‍ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കട്ടേ: രിഷഭം (ഋഷഭം ശരി), നിഷാധം (നിഷാദം ശരി).

വികടശിരോമണി said...

ലളിതം,സമഗ്രം.നന്നായിരിക്കുന്നു.ആശംസകൾ!

ഇന്‍ഡ്യാഹെറിറ്റേജ്‌:Indiaheritage said...

സ്വരങ്ങളുടെ വിന്യാസം മേളകര്‍ത്താരഗം ജന്യരാഗം ഇവയെ പറ്റി ചില പോസ്റ്റുകള്‍ ഞാന്‍
ഇവിടെയും
ഇവിടെയും
ഇവിടെയും
ഇവിടെയും
ഇവിടെയും
ഇവിടെയും ഇട്ടിരുന്നു

കിഷോർ‍:Kishor said...

എല്ലാ കമന്റുകള്‍ക്കും നന്ദി!

ഉമേഷ്, ‘അച്ചര’ത്തെറ്റുകള്‍ തിരുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

‘എന്റെ കഥ”യില്‍ പാട്ടും വേണമല്ലോ! ‘രാഗകൈരളി’ ബ്ലോഗില്‍ സാധാരണ പോഡ്കാസ്റ്റുകളാണ് ചേര്‍ക്കാറ്.

ഈ 72 വന്നതിന്റെ കണക്ക് ഞാന്‍ ഒരു പുസ്തകത്തിലും കണ്ടിട്ടില്ല. സ്വന്തമായി അല്പം ഗവേഷണം നടത്തി കണ്ടെത്തിയതാണ്.

Suresh ♫ സുരേഷ് said...

വളരെ നല്ല എഫര്‍ട്ട് കിഷോര്‍ .. കീപ് ഇറ്റ് അപ് .. :)

പ്രിയ ഉണ്ണികൃഷ്ണന്‍ said...

ഉപകാരപ്രദമായ പോസ്റ്റ് കിഷോര്‍

മൂര്‍ത്തി said...

നന്ദി ഈ പോസ്റ്റിന്

കേരള ഭാഷാ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച,ഡോ.വെങ്കടസുബ്രഹ്മണ്യയ്യര്‍ രചിച്ച സംഗീതശാസ്ത്ര പ്രവേശികയില്‍ മേളകര്‍ത്താരാഗങ്ങള്‍ എങ്ങനെ 72 ആയി എന്നതിന്റെ വിശദീകരണം ഉണ്ട്.

ഈ 72 രാഗങ്ങളെയും ഒരു ചക്രത്തില്‍ 6 എണ്ണം വീതം 12 ചക്രങ്ങളിലായി നിവേശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നും അതില്‍ പറയുന്നു. റെഫറന്‍സിനു വേണ്ടി അതിവിടെ ഇടുന്നു.

1 ഇന്ദു (ഒരു ചന്ദ്രന്‍)
2. നേത്രം (രണ്ടു കണ്ണുകള്‍)‌
3. അഗ്നി ( മൂന്നു യാഗാഗ്നികള്‍)
4. വേദം ( നാലു വേദങ്ങള്‍)
5. ബാണം ( അഞ്ചുബാണങ്ങള്‍. കാമദേവന്റെ)
6. ഋതു ( ആറു ഋതുക്കള്‍)
7. ഋഷി ( ഏഴ് ഋഷികള്‍)
8. വസു (അഷ്ടവസുക്കള്‍)
9. ബ്രഹ്മാ ( നവ പ്രജാപതികള്‍)
10. ദിക് (ദശ ദിക്കുകള്‍)
11. രുദ്രന്‍ (ഏകാദശ രുദ്രന്മാര്‍)
12. ആദിത്യന്‍ (ദ്വാദശ ആദിത്യന്മാര്‍)

ചുമ്മാ നോക്കി ടൈപ്പിയത് :)

മൂര്‍ത്തി said...

ഉമേഷ്ജി, പണിക്കര്‍ സാര്‍ എന്നിവര്‍ തന്ന ലിങ്കുകള്‍ക്കും നന്ദി...പോസ്റ്റ് ഞാന്‍ പിന്നെ വിശദമായി വായിക്കാന്‍ എടുത്തുവെച്ചിട്ടുണ്ട്.

നമ്മുടെ സംഗീതോപകരണങ്ങളുടെയും, സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും മെച്ചപ്പെടല്‍ (ഫിഡിലിറ്റി) മൂലവും, നമ്മുടെ ശ്രവണശക്തി വര്‍ദ്ധിക്കുന്നതിനാലും നമ്മുടെ പൂര്‍വികരെക്കാള്‍ നല്ല സംഗീതമാണ് നമ്മള്‍ കേള്‍ക്കുന്നത് എന്ന് ഒരു കര്‍ണ്ണാടിക് മ്യൂസിക് പ്രൈമറില്‍ പണ്ട് വായിച്ചത് ഓര്‍മ്മ വന്നു..ആരെങ്കിലും, എന്തെങ്കിലും ഇതിനെക്കുറിച്ച്....

ദിലീപ് വിശ്വനാഥ് said...

വളരെ വിജ്ഞാനപ്രദം കിഷോര്‍.

കിഷോർ‍:Kishor said...

സുരേഷ്, അനില്‍, പ്രിയ, മൂര്‍ത്തി, വാല്‍മീകി - ലേഖനം വിജ്ഞാനപ്രദമാണെന്നറിയിച്ചതില്‍ വളരെ സന്തോഷം!

ജനക-ജന്യ രാഗങ്ങളെ പറ്റി പറയുമ്പോള്‍ തല തെറിച്ച സന്തതികളായി കണക്കാവുന്ന ഭാഷംഗരാഗങ്ങളെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞാലേ കഥ പൂര്‍ണ്ണമാവുന്നുള്ളൂ! അവയെപ്പറ്റി ഒരു പാരഗ്രാഫ് എഴുതി ചേര്‍ത്തിട്ടുണ്ട്.

Artist B.Rajan said...

വളരെ വളരെ നന്നായിരിക്കുന്നു. സംഗീതത്തിനെക്കുറിച്ച്‌ കൂടുതല്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.

ഭൂമിപുത്രി said...

Such a painstaking effort!
പെട്ടന്നൊന്ന് റഫർ ചെയ്യാൻ ഇവിടെ വന്നാൽ മതിയല്ലൊ,നന്ദി കിഷോർ.

കിഷോർ‍:Kishor said...

രാജന്‍, മറ്റു ജീവന്മരണ പ്രശ്നങ്ങളെ കുറിച്ച് ബ്ലോഗ് ചെയ്യുമ്പോള്‍ സംഗീതം ചിലപ്പോള്‍ പിന്നണിയിലായിപ്പോകുന്നു എന്നത് സത്യമാണ്. സംഗീതത്തെ പറ്റി കൂടുതല്‍ എഴുതാന്‍ ശ്രമിക്കാം.

ഭൂമിപുത്രി, വായിച്ച് കമന്റിയതില്‍ സന്തോഷം!

കൃഷ്‌ണ.തൃഷ്‌ണ said...

വളരെയധികം അറിവു തന്ന ഒരു ലേഖനം.
താമസിച്ചാണു കണ്ടത്.
കിഷോര്‍, ഈ ഉദ്യമത്തിനും ഇതു ബൂലോകത്തു സമര്‍പ്പിക്കാന്‍ തോന്നിയ സന്‍മനസ്സിനും നന്ദി. Can keep this in archive for future reference. Thanks

ജഗ്ഗുദാദ said...

വളരെ വിഞാനപ്രദമായ പോസ്റ്റ്. അഭിനന്ദനങ്ങള്‍..

നരിക്കുന്നൻ said...

വളരെ നല്ല പോസ്റ്റ്. ഇത്രയും പരിശ്രം നടത്തി കിഷോർ കണ്ടെത്തിയ വിവരങ്ങൾ പകർന്ന് തന്നതിന് നന്ദി. വിജ്ഞാനപ്രധമായ ഈ വിവരണം വളരെ ഇഷ്ടമായി. ഇനിയും ഇത്തരം സംഗതികൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.

കിഷോർ‍:Kishor said...

കൃഷ്ണ, ജഗ്ഗു, നരിക്കുന്നന്‍,

അഭിപ്രായമറിയിച്ചതിനു നന്ദി.

Anoop Technologist (അനൂപ് തിരുവല്ല) said...

സംഗീതത്തെക്കുറിച്ചൊന്നുമറിയില്ലെങ്കിലും പാട്ടുകേള്‍ക്കാനിഷ്ടമാണ്. നല്ല ലേഖനം

smitha adharsh said...

നല്ല പോസ്റ്റ്...ഒരുപാടു ബുദ്ധിമുട്ടിയാണ് ഇതു പോസ്റ്റ് ചെയ്തതെന്ന് മനസ്സിലായി..അതുകൊണ്ട് തന്നെ....നന്നായിരിക്കുന്നു..
ആശംസകള്‍..

കിഷോർ‍:Kishor said...

അനൂപ്, സ്മിത.... അഭിപ്രായങ്ങള്‍ക്കു നന്ദി!

M. Ashraf said...

രാഗങ്ങളെ കുറിച്ച്‌ വായിച്ചു. ഇനയിപ്പോള്‍ ആളുകള്‍ ബഡായി അടിക്കുമ്പോള്‍ ശരിക്കും ഒന്നു കാച്ചാം. ഇതാ ഇപ്പോള്‍ തന്നെ രണ്ടു മൂന്ന്‌ പേരോട്‌ ചോദിച്ചു. എങ്ങനെ 72 ഉണ്ടായി എന്ന്‌. ഒരാള്‍ പറഞ്ഞു. അന്ന്‌ അത്രമാത്രമേ എണ്ണം ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂന്ന്‌. ആശംസകള്‍

Mahi said...

വളരെയധികം കടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.ഈ പുതിയ അറിവിന്‌.മാതൃഭൂമിയില്‍ ലേഖനങ്ങള്‍ വായിച്ചിരുന്നു.എല്ലാം മികച്ചതില്‍ മികച്ചേരി തന്നെ

കിഷോർ‍:Kishor said...

മഹി, അഷ്രഫ്,

അഭിപ്രായങ്ങള്‍ക്കു നന്ദി!

കുഞ്ഞന്‍ said...

കിഷോര്‍ ഭായി..

അഭിനന്ദനങ്ങള്‍..!

പൂച്ചക്ക് പൊന്നുരുക്കുന്നയിടത്ത് എന്തുകാര്യം, ഇതുപോലെയാണ് എന്റെ കാര്യം.

വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടി കണ്ടെത്തിയ വിവരങ്ങള്‍ ബൂലോഗത്തില്‍ എന്നും ഒരു മാര്‍ഗ്ഗ ദര്‍ശിയായി ഈ പോസ്റ്റ് നിലകൊള്ളും കൂടെ കമന്റിലൂടെയുള്ള ലിങ്കുകളും..!

Anonymous said...

kishore....suuuper anna...if u know any place i can get notations of malayalam songs let me know...regards...vimalvo2002@yahoo.co.in